آزمایش گیرش سیمان
آزمایش گیرش سیمان به روش ویکا ASTM C191 انجام میشود. زمان گیرش مدت زمان سپری شده از لحظه اختلاط آب و سیمان میباشد که از آن به بعد رشد کریستال های ناشی از هیدراتاسیون سیمان به اندازه ای است که روانی خمیر رو به کاهش میگذارد. به علت اینکه غلظت مخلوط آب و سیمان در سرعت گیرش آب و سیمان و به عبارتی در سرعت کاهش روانی خمیر تاثیر میگذارد، آزمایش باید با مقدار مشخص آب (غلظت نرمال) صورت گیرد تا بتوان این آزمایش را برای یک نمونه سیمان مشخص نسبت به مقادیر قید شده در مشخصات کارخانه ای محصول محک زد.
برای انجام این آزمایش به دستگاه ویکات نیاز داریم و درجه حرارت سیمان، آب و محیط اطراف باید بین 17.7 تا 23.3 درجه سانتی گراد باشد و هم چنین قالب سیمان بین 18.91.1 درجه سانتی گراد ودر فضایی با حداقل رطوبت 90% رطوبت نسبی و دور از جریان هوا نگهداری شود.
برای تنظیم دستگاه ویکات لازم سوزن C به میله B وصل شده آنگاه زمانی که سوزن C روی صفحه قراردارد عقربه متحرک روی عدد صفر پایین تنظیم گردد در این صورت میتوان فاصله سر سوزن C را از روی دستگاه (کف قالب نمونه) به وسیله عقربه تعیین نمود. بعد از تنظیم دستگاه ویکات به سراغ تهیه خمیر سیمان میرویم این عمل باید تا قبل از شروع علایم گیرش پایان یابد سپس به سراغ قالب ویکات میرویم، این قالب در صورتی که روی صفحه غیر متخلخلی قرار میگیرد باید به وسیله خمیر سیمان پر شود. قالب را باید به یکباره با خمیر پر کرد برای پر کردن قالب از دست کارگر و ماله مخصوص تهییه خمیر باید استفاده کرد این ماله باید به وزن تقریبی 213 گرم باشد.
برای تعیین زمان گیرش اولیه قالب را زیر سوزن قرار داده و به آرامی سر سوزن را در تراز سطح خمیر قرار میدهیم و با استفاده ار پیچ مخصوص آن را محکم کرده در این حالت دستگاه باید عددی در حدود 40 میلی متر را نشان دهد سپس دستگاه و نمونه را در اتاق با رطوبت قرار میدهیم سپس بعد از نیم ساعت با بیرون آوردن نمونه از اتاق و پیچ نگهدارنده میله را باز کرده تا سوزن در آن نفوز کند. سوزن طی مدت 30 ثانیه در خمیر نفوز میکند و در فاصله 5 میلی متری کف قالب متوقف میشود. در صورت لزوم عمل نفوذ سوزن در خمیر هر15 دقیقه تکرار میشود و در این قواصل زمانی نمونه در اتاق مرطوب بایستی نگهداری شود، نکته قابل توجه این است که محل نفوذ سوزن در سیمان دارای حداقل فاصله با محل های نفوذ دیگر همچنین دارای حداقل فاصله با لب قالب است.
برای تعیین زمان گیرش نهایی باید به جای سوزن C از سوزن F با ضمیمه فلزی توخالی استفاده شود. سیمان وقتی به طور نهایی خود را میگیرد که اگر سوزن F را در تراز خمیر سیمان روی قالب قرار داده و به وسیله باز کردن پیچ آن را روی خمیر فرود آوریم فقط اثر کمی بر روی سیمان بگذارد در حالی که ضمیمه فلزی آن هیچ اثری بر روی سیمان نگذارد، اگر بر روی سطح فوقانی آزمودنی کف درست شده باشد باید سطح زیرین آن را برای تعیین زمان گیرش نهایی به کار برد. با توجه به اینکه زمان گیرش نهایی برای سیمان های معمولی و زود سخت شونده حدود 10 ساعت است( مدت زمان بعد از اختلاط آب و سیمان ) لذا در زمان های متوالی باید آزمایش جهت تعیین زمان گیرش نهایی انجام گیرد